زایمان طبیعی، مراحل و فواید آن
زایمان اوج دوران بارداری یک زن است که شامل خارج شدن یک یا چند نوزاد از رحم مادر است.
زایمان طبیعی روشی از زایمان با «تکنولوژی پایین» است.
در این روش فرد اجازه می‌دهد که طبیعت انسان کار خود را در زایمان انجام دهد.
برخی از زنان تصمیم می‌گیرند که هنگام زایمان از هیچ دارویی استفاده نکرده و به جای آن برای کاهش دردشان از روش‌هایی مانند تمدد اعصاب یا کنترل تنفس استفاده کنند.
در زایمان طبیعی مادر کنترل بدن خود را از دست می‌دهد؛ البته به هنگام زایمان یک فرد همیار نیز او را به آرامی برای پشت سر گذاشتن مراحل زایمان راهنمایی و حمایت می‌کند.
چه کسانی نباید زایمان طبیعی داشته باشند؟ زایمانی که دارو، برش و روش‌های مصنوعی در آن نقشی نداشته باشد و به‌صورت طبیعی انجام شود؛ خیلی بهتر بوده، به همین دلیل اصلی‌ترین زایمان به‌شمار می‌رود و زمانی اتفاق می‌افتد که مادر باردار بدون استفاده از داروها یا عمل سزارین نوزاد خود را به دنیا می‌آورند.
ترس مادران باردار از دردِ زایمان باعث شده است که کمتر این روش را انتخاب کنند؛ ولی با روش‌های مدرنِ امروزی از درد زایمان کاسته شده و می‌توانند زایمان طبیعی راحت و موفقی داشته باشند.
زایمان امری‌ست که برای هر مادر بارداری متفاوت بوده و تجربۀ خاص خود را دارد.
مراحل فرایند زایمان :
مرحلهٔ اول : از زمان شروع دردهای زایمانی تا بازشدن کامل دهانهٔ رحم، می‌باشد.
مرحلهٔ دوم : از بازشدن کامل دهانهٔ رحم، تا خروج نوزاد می‌باشد .
مرحلهٔ سوم : از خروج نوزاد تا خروج جفت می‌باشد.
علایم شروع زایمان طبیعی عبارتست از :
-دردهای پریودی ناحیه زیر شکم و کمر که بتدریج طول مدت درد بیشتر و فاصله بین آن کوتاه تر می‌شود و درابتدا معمولاً شبیه دردهای عادت ماهیانه می‌باشد.
-ایجاد ترشح آب یا ترشحات خونی از واژن.
-بروز حالتهای اضطرابی که منجر بحالت تهوع گردد.
این نوع از زایمان روندی طبیعی ست که در طی آن سیستم مادر در این زایمان دستکاری نشده و نوزاد از کانال طبیعی خارج می‌شود، به همین دلیل هم برای مادر و هم نوزاد بهتر است.
درد زایمان طبیعی تا چند ساعت قبل از زایمان و در حین زایمان به طول می‌انجامد و بعد از زایمان مادر خیلی زود به حالتِ قبل خود بر‌می‌گردد؛ اما در سزارین درد مادر تا بعد از زایمان همچنان ادامه دارد؛ همچنین خونریزی در حین این زایمان خیلی کمتر از زایمان سزارین است.
زایمان به روش طبیعی به جنین این امکان را می‌دهد که در روزهای پایانی که بیشترین رشد سلول‌های مغزی، سیستم تنفسی و همچنین کبد را داشته و جنین رشد خود را به خوبی تکمیل کرده باشد.
در نوع طبیعی زایمان Bonding (هم آغوشی مادر و نوزاد) در همان لحظه امکان‌پذیر است و مادر باردار می‌تواند نوزاد خود را شیر دهد.
فشاری که روی قفسه سینه نوزاد است به‌دلیل خروج مایع از ریه‌های او در تنفس نوزاد بسیار کمک می‌کند.
اگر در زمان بارداری، مادر باردار به کلاس‌های قبل از زایمان، ورزش، تغذیه و خود مراقبتی خود توجه کرده باشد، زایمان طبیعی موفقی به همراه دارد.
در زایمان سزارین به دلیل برش بزرگی که بر روی شکم مادر داده می‌شود نیاز به مراقبت بیشتری دارد تا جای برش عفونت نکند.
یکی از عوارض سزارین را می‌توان به چسبندگی داخل شکم یا جای برش اشاره کرد.
انجام زایمان به هر روشی که باشد ممکن است عوارض کوتاه و بلند مدتی به همراه داشته باشد؛ اما در زایمان طبیعی این عوارض خیلی زودتر از زایمان سزارین برطرف می‌گردد.
عوارض کوتاه مدت برای مثال درد شدید، انقباض‌های رحم و فشار‌خون بالا است.
افتادگی رحم و مثانه یا حتی تشدید همروئید از عوارض آن نیست؛ بلکه این بیماری‌ها دوران بارداری در اثر بارداری‌های پی‌درپی یا ورزش نکردن است.
البته افرادی که هموروئید داشته باشند به دلیل فشار زیاد و خونریزی زایمان بیولوژیک برای آنها توصیه نمی‌شود.
چه کسانی نباید زایمان طبیعی انجام دهند؟
۹۰% از زنان می‌توانند این نوع زایمان را انجام دهند، اما برخی از زنان باردار به دلیل فیزیولوژیک بدنی قادر به انجام زایمان طبیعی نبوده و پزشک متخصص، زایمان سزارین را برای آنها توصیه می‌کنند.
در زیر به معرفی شرایطی می‌پردازیم که مشخص می‌کند چه کسانی نباید به این روش زایمان را انجام دهند.
بیماری خاص مادر
اگر مادر به بیماری خاص (دیابت، بیماری قلبی و…) یا عفونتی مثل ایدز مبتلا باشد که به جنین متنقل کند، عمل سزارین توصیه خواهد شد.
ترس مادر
درصورتی که مادر باردار تحمل درد را نداشته باشد؛ البته برای غلبه از ترس روش‌های زیادی است که زیر‌نظر متخصص زنان و زایمان می‌توان با آنها مقابله کرد.
پایین نیامدن سر نوزاد
اگر انقباضات رحمی تا چند ساعت قبل از زایمان به گونه‌ای باشد که سر نوزاد پایین نیاید و نتواند نوزاد خارج شود، زایمان سزارین برای مادر توصیه می‌شود.
جایگاه نوزاد در رحم
در حالتی که نوزاد نچرخد و سر او به درستی پایین قرار نگیرد به طور کل جایگاه مناسبی نداشته باشد، سزارین برای مادر توصیه می‌گردد.
هموروئید مادر باردار
اگر مادر باردار هموروئید حاد داشته باشد، به‌دلیل خو‌‌ریزی در زایمان، این زایمان برای او توصیه نمی‌شود.
انجام چند سزارین
مادرانی که دو سزارین را برای زایمان‌های قبلی خود انتخاب کردند برای زایمان‌های بعد هم باید سزارین شوند و نمی‌توانند زایمان طبیعی را انجام دهند.
سابقه جراحی مادر باردار
اگر مادر باردار سابقه جراحی‌های دهانۀ رحم، کلاژن و سقطِ مکرر جنین را داشته باشد، متخصص زنان برای آنها سزارین را توصیه می‌کنند.
بارداری چند قلویی
برای مادران بارداری که چند قلو دارند، به دلیل اینکه به احتمال زیاد یکی از جنین‌ها در حالت غیر‌طبیعی قرار دارد، زایمان سزارین انجام می‌شود.
اکسیژن رسانی نوزاد
اگر در زمان زایمان وضعیت نوزاد به گونه‌ای باشد که به‌دلیل اکسیژن‌رسانی سلامت او به خطر بیفتد و پزشک گمان کند که امکان رسیدن اکسیژن مناسب به نوزاد نیست، زایمان طبیعی تجویز نخواهد شد.
وزن مادر و نوزاد
وزن مادر باردار و جنین اهمیت زیادی دارد. اگر وزن بالایی داشته باشند عمل سزارین برای آنها توصیه می‌شود.
موقعیت اضطراری برای جنین
اگر جنین موقعیت اضطراری از جمله کاهش ضربان قلب یا نبض غیرعادی داشته باشد، زایمان طبیعی برای او مناسب نخواهد بود.
در این روش با کمک داروی اپیدورالی که به نخاع مادر باردار تزریق می‌شود، کاهش درد را برای مادر به همراه داشته و موجب راحت‌تر شدن زایمان خواهد شد.
زایمان طبیعی در آب یکی از روش‌های آرامش‌بخش در زایمان است که مادر باردار مدت زمان درد را در آب سپری می‌کند و آرامش بیشتری دارد.
